قواعد مهم فقهی جلد دو
قواعد مهم فقهی
ترجمۀ القواعد الفقهیه
آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مترجم: محمد جواد نوری همدانی
1
قواعد مهم فقهی جلد دو
-
مشخصات کتاب
- مشخصات کتاب مشخصات کتاب
-
فهرست مطالب
- فهرست مطالب فهرست مطالب
-
مقدمه
- جزء دوم از قواعد الفقهیه جزء دوم از قواعد الفقهیه
-
قاعدۀ تسلط
- مطلع مطلع
-
مقام اول: مصدر قاعده
- 1. قرآن شریف
- 2. سنت
- 3. اجماع
- 4. دلیل عقل و بناى عقلا
- انواع مالکیت در اسلام انواع مالکیت در اسلام
-
مقام دوم: تنبیهات
- 1. حدود قاعده تسلط
- 2. آیا قاعده مختص به اموال است یا اینکه شامل «حقوق» و غیر آن نیز مى شود؟
- 3. نسبت قاعده با قواعد دیگر
- 4. نسبت قاعده با واجبات مالى
-
قاعدۀ حجیّت بینه
- مطلع مطلع
- مقام اوّل: تعریف و معناى لغوى و شرعى بینه مقام اوّل: تعریف و معناى لغوى و شرعى بینه
-
مقام دوم: ادله حجیّت بینه
- 1. قرآن شریف
- 2. سنت
- 3. اجماع
- 4. بناى عقلا
- مقام سوم: شرایط و قیود معتبره در قاعده بینه مقام سوم: شرایط و قیود معتبره در قاعده بینه
- مقام چهارم: مواردى که از این قاعده استثنا شده است مقام چهارم: مواردى که از این قاعده استثنا شده است
- مقام پنجم: اعتبار بینه در امور محسوس مقام پنجم: اعتبار بینه در امور محسوس
- مقام ششم: عمومیت حجیّت بینه نسبت به هر انسان و شمول تمامى آثار آن مقام ششم: عمومیت حجیّت بینه نسبت به هر انسان و شمول تمامى آثار آن
- مقام هفتم: نسبت بینه با غیر آن مقام هفتم: نسبت بینه با غیر آن
- مقام هشتم: تعارض دو بینه مقام هشتم: تعارض دو بینه
-
قاعدۀ حجیّت خبر واحد در موضوعات
- مقام اول: اقوال علما در مسأله مقام اول: اقوال علما در مسأله
-
مقام دوم: مدرک قاعده
- 1. کتاب الله تعالى
- 2. سنّت
- 3. بناى عقلا
- 4. بناى اصحاب
- ملاک حجیّت خبر واحد ملاک حجیّت خبر واحد
-
حجیّت قول ذى الید
- مراد از ذى الید مراد از ذى الید
- اقوال فقها در مسأله حجیّت قول ذى الید اقوال فقها در مسأله حجیّت قول ذى الید
-
ادله قاعده
- مطلع
- 1. اخبار
- 2. بناى عقلا
-
تنبیهات
- تنبیه اول: آیا حجیّت قول ذى الید از امارات است یا از اصول؟
- تنبیه دوم: آیا در حجیّت قول ذى الید عدالت یا وثاقت معتبر است؟
- تنبیه سوم: تعارض اماره و اِخبار ذى الید
-
قاعدۀ حیازت
- سببیت حیازت براى مالک شدن سببیت حیازت براى مالک شدن
-
مدرک قاعده
- 1. بناى عقلا
- 2. سنت
-
بقی هنا امورٌ
- امر اول: حیازت به چه چیزى تعلق مى گیرد؟
- امر دوم: آیا در حیازت قصد معتبر است یا نه؟
- امر سوم: آیا وکالت یا استیجار در حیازت جایز است یا نه؟
- امر چهارم: آیا براى حیازت حدى وجود دارد؟
-
قاعدۀ سبق
- مطلع مطلع
-
دلائل اثبات قاعده سبق
- 1. سنت
- 2. سیره مستمره
-
امور ضروری
- امر اول: فرق بین قاعده «سبق» و «حیازت» و «احیاء»
- امر دوم: قصد انتفاع از شرائط قاعده سبق مى باشد
- امر سوم: حدود اولویت
- امر چهارم: آیا اولویت در اینجا حکم وضعى است یا حکم تکلیفى؟
- امر پنجم: تعارض بین دو شخص بر پیش دستى بر یک چیز
- امر ششم: موارد جریان قاعده
-
قاعدۀ الزام
- مطلع مطلع
- مدرک قاعده مدرک قاعده
- مفاد قاعده مفاد قاعده
- موارد شمول قاعده موارد شمول قاعده
-
قاعدۀ جُب
- مطلع مطلع
-
مدرک قاعده جُب
- 1. آیات کتاب شریف
- 2. سنت
- 3. بناى عقلا
-
قاعدۀ اتلاف
- مطلع مطلع
- معناى قاعده معناى قاعده
-
مدرک قاعده اتلاف
- مطلع
- 1. کتاب شریف
- 2. سنت
- 3. بنای عقلا
- 4. اجماع
-
تنبیهات
- تنبیه اول: اتلاف یا به مباشرت است یا به تسبیب
- تنبیه دوم: تعدد اسباب
- تنبیه سوم: فرقى بین علم و جهل در اتلاف وجود ندارد.
- تنبیه چهارم: فرق بین غصب و اتلاف
-
قاعدۀ ما یضمن و ما لایضمن
- مقام اول: کسانى که متعرض این قاعده شده اند مقام اول: کسانى که متعرض این قاعده شده اند
- مقام دوم: مفاد قاعده مقام دوم: مفاد قاعده
- مقام سوم: امورى که بر صحت قاعده دلالت مى کند مقام سوم: امورى که بر صحت قاعده دلالت مى کند
-
تنبیهات
- تنبیه اول: مقدار شمولیت قاعده مایضمن
- تنبیه دوم: مراد از ضمان
- تنبیه سوم: عمومیت به اعتبار انواع عقود است یا اصناف یا اشخاص؟
- تنبیه چهارم: آیا فرقى بین علم و جهل دافع و قابض وجود دارد؟
- تنبیه پنجم: آیا قبض در ضمان معتبر است؟
- تنبیه ششم: شمول قاعده نسبت به منافع و اعمال
-
قاعدۀ ید
- مطلع مطلع
-
مقام اول: مدرک قاعده
- 1. روایات عام
- 2. روایات خاص
- 3. قاعده احترام مال مسلم
- 4. بناى عقلا
- مقام دوم: مفاد قاعده مقام دوم: مفاد قاعده
-
نکات
- نکته اوّل
- نکته دوم
- نکته سوم
- نکته چهارم
-
قاعدۀ عدم ضمان امین
- مطلع مطلع
-
ادلّۀ قاعده
- 1. قرآن شریف
- 2. سنت شریف
- 3. بناى عقلا
-
تنبیهات
- تنبیه اول: معناى امانت در این مقام
- تنبیه دوم: آیا اشتراط ضمان امین جایز است؟
- تنبیه سوم: مراد از افراط و تفریط
- تنبیه چهارم: حکم جایى که عین تلف نشده اما معیوب گردیده
-
قاعدۀ غرور
- مطلع مطلع
-
مدرک قاعده
- 1. سنّت
- 2. بناى عقلا
-
نکات
- نکته اول: معناى غرور
- نکته سوم: عمومیت قاعده
- نکته دوم: معناى تسبیب
-
قاعدۀ خراج
- قاعدۀ خراج قاعدۀ خراج
- مدارک قاعده مدارک قاعده
- معناى خراج و معناى ضمان معناى خراج و معناى ضمان
-
قاعدۀ لزوم
- مطلع مطلع
- مقام اول: استشهاد به کلمات بزرگان در استفاده از قاعده مقام اول: استشهاد به کلمات بزرگان در استفاده از قاعده
-
مدارک قاعدۀ لزوم
- 1. قرآن شریف
- 2. سنت شریفه
- 3. استدلال به استصحاب
- 4. بناى عقلا بر لزوم
-
قاعدۀ بیّنه و یمین
- مطلع مطلع
- مدرک قاعده مدرک قاعده
- مدعى و منکر چه کسانى هستند؟ مدعى و منکر چه کسانى هستند؟
-
تنبیهات
- تنبیه اول: استثنائات قاعده
- تنبیه دوم: شرایط شنیدن ادعاى مدعى
- تنبیه سوم: شرط اشتراک در قاعده
- تنبیه چهارم: آیا ملاک در مدعى و منکر، مصب دعواست یا نتیجه و غایت آن؟
-
قاعدۀ تلف المبیع قبل قبضه
- مطلع مطلع
-
مدرک قاعده
- 1. اجماع
- 2. سنّت
- 3. بناى عقلا بر قاعده
-
تنبیهات
- تنبیه اول: رشد حاصله از عقد و بعد از تلف
- تنبیه دوم: تلف بواسطه فعل بایع یا مشترى
- تنبیه سوم: الحاق تلف ثمن قبل از قبض آن به تلف مبیع
- تنبیه چهارم: اختصاص قاعده به باب بیع یا دیگر معاوضات
-
قاعدۀ تبعیّت عقود از قصود
- مطلع مطلع
- مقام اول: محتواى قاعده مقام اول: محتواى قاعده
- مقام دوم: مدرک قاعده مقام دوم: مدرک قاعده
-
تنبیهات
- تنبیه اول: حاجت به قصد در موضوع عقد است نه در حکم آن
- تنبیه دوم: عقود حدوثاً تابع قصود هستند نه بقائاً
- تنبیه سوم: تبعیت عقود از قصود در مقام ثبوت است نه در مقام اثبات
- تنبیه چهارم: نقض هایى که بر قاعده وارد شده است
-
قاعدۀ تلف در زمان خیار
- قاعدۀ تلف در زمان خیار قاعدۀ تلف در زمان خیار
- مدرک قاعده مدرک قاعده
-
تنبیهات
- تنبیه اول: عمومیت قاعده و عدم آن
- تنبیه دوم: آیا حکم مختص به مبیع است یا شامل ثمن نیز مى گردد؟
- تنبیه سوم: مراد از ضمان در قاعده
-
قاعدۀ اقرار
- مطلع مطلع
- 1. قاعدۀ اقرار عقلا على انفسهم 1. قاعدۀ اقرار عقلا على انفسهم
-
2. قاعدۀ من ملک شیئاً ملک الاقرار به
- مطلع
- محتواى قاعدۀ من ملک
- مدرک قاعدۀ من ملک
-
قاعدۀ طهارت
- قاعدۀ طهارت قاعدۀ طهارت
- تنبیهات تنبیهات